Toelichting
We onderscheiden twee type investeringen: strategische investeringen en vervangingsinvesteringen (plus). De strategische investeringen zijn nodig om de schaalsprong en grootstedelijke opgaven in goede banen te leiden. Met de vervangingsinvesteringen (plus) houden we de bestaande investeringen op peil. Onderstaande tabel toont de investeringsplanning. Met bruto investeringen bedoelen we het totaal bedrag aan investeringen (inclusief de bijdrage van partners). Als gemeente staan wij voor het netto bedrag aan de lat.
Totale investeringsplanning x €1 mln | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
|---|---|---|---|---|
Bruto strategische investeringen | 37.570 | 27.272 | 14.601 | 0 |
Externe dekking | 7.986 | 0 | 47 | 0 |
Netto strategische investeringen | 29.584 | 27.272 | 14.554 | 0 |
Bruto vervangingsinvesteringen (plus) | 228.468 | 95.786 | 53.526 | 21.768 |
Externe dekking | 21.964 | 1.630 | 694 | 867 |
Netto vervangingsinvesteringen (plus) | 206.503 | 94.156 | 52.832 | 20.901 |
Totaal bruto investeringsopgave | 266.038 | 123.058 | 68.127 | 21.768 |
Externe dekking | 29.951 | 1.630 | 740 | 867 |
Totaal netto investeringen | 236.087 | 121.428 | 67.386 | 20.901 |
De in de tabel vermelde bedragen zijn een deel van de totale gemeentelijke opgave van € 3,8 miljard tot en met 2040. Bovenstaande planning betekent niet dat op voorhand alle investeringen worden gerealiseerd in de beoogde jaarschijf. Dit blijft afhankelijk van (deels externe) factoren die niet allemaal beïnvloedbaar zijn, zoals afhankelijkheden van derden, gebrek aan personele capaciteit (in- en extern), materiaal schaarste, vertraagde of niet gelukte aanbestedingen en bezwaar en beroep in ruimtelijke procedures.
Strategische investeringen
De strategische investeringen betreffen de grote opgaven ten behoeve van de schaalsprong tot en met 2040. We verwachten dat de bruto opgave € 8,1 miljard euro is, waarvan de gemeente naar verwachting voor zo’n € 3,8 miljard aan de lat staat. De resterende middelen zullen komen van Rijk, Provincie en andere partners. Daarnaast zullen we in de toekomst als gemeente ook bijdragen aan het Bereikbaarheidsfonds Brainport, dat in oprichting is binnen de samenwerking van de Metropoolregio Eindhoven. Onderstaande tabel toont de grootste strategische investeringen (in financiële termen) en, voor zover bekend, de verwachte realisatiedatum, de totale investeringsbijdrage (globale raming, ex BTW) en een selectie van mijlpalen in 2025.
Naam | Realisatie | € mln | Beschrijving | Mijlpalen 2025 |
|---|---|---|---|---|
Multimodale Knoop | 2030 | 819 | Realisatie busstation, P&R, fietsenstalling en toe-ritten | Ontwikkelen voorkeursbeslissing OV Knoop (Neckerspoel en station) |
104 | Spoor: Emplacement West (stap 1) | |||
PM | Spoor: vrije kruising Tongelre (stap 2) | |||
PM | Spoor: perrons/ stationshal (stap 3) | |||
115 | Realiseren Dommelpassage | |||
Gebiedsontwikkeling Fellenoord | 2030 | 139 | Ontwikkeling binnenplanse projecten (ca. 6.800 woningen tot 2040) | Uitwerking ontwerp raamwerk openbare ruimte |
Hoofd- en onderliggend wegennet (HWN-OWN) | 2034 | 309 | Ontwikkeling regio – deel randweg | Afronden participatieplan & |
175 | A2/N2 | startbeslissing A2/N2 Brainportlijn | ||
500 | Noordzijde randweg (A50-A58) | |||
200 | Noordoostzijde (JF Kennedylaan – Ring A270) Verbetering Ring en radialen | |||
Schaalsprong OV | 2025 | 30 | Realisatie van HOV3 | Oplevering HOV3 |
129 | Realisatie Brainportlijn | Afronden participatieplan & startbeslissing A2/N2 Brainportlijn | ||
Ontwikkelas Zuid-West (HOV4) | 2028 | 298 | Ontwikkeling snelle (bus) verbinding van centrum naar Veldhoven De Run, inclusief 11.400 woningen tot 2040 | Vaststellen voorlopig ontwerp HOV4 + investeringsvolume |
Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid (vm Volks-huisvestingsfonds) | 2026 | 70 | Uitvoering van de projecten uit het Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid in Woensel-West en Limbeek. | Effectueren uitvoeringsprogramma Pact Woensel Zuid. |
Stationsgebied Zuid | 2028 | 51 | Ontwikkeling District-E, Edge en Lightyards (totaal ca 1150 woningen), incl. fietsen-stalling, bovengronds halen Gender en herontwikkeling openbare ruimte Stationsweg en -plein. | Vaststellen definitief ontwerp fietsenstalling inclusief krediet en vaststellen voorlopig ontwerp herinrichting Stationsweg en plein inclusief Gender |
Binnenstad | 2030 | 50 | Ontwikkelingen rond Stadhuisplein, Schellens, VDMA, Krabbedampad en herinrichting openbare ruimte binnenstad incl. de Markt, totaal ca 4.000 woningen tot 2040. | Opleveren Masterplan openbare ruimte Stadhuisplein. Opstellen ontwerp fase 3 herinrichting binnenstad. Vaststellen gebiedsvisies Schellenskwartier, Moleneind en Krabbedampad. Starten ruimtelijke procedures projecten aan Stadhuisplein. |
Mobiliteitstransitie | 2030 | 280 | Aanpassing van de ring, 30km/u in de stad en fiets-projecten, zoals snelfietsroutes, fietsparkeren en uitwerking verkeerscirculatieplan en Fuutlaan . | Vaststellen definitieve verkeerscirculatieplan en bijbehorende ringaanpak |
Eindhoven Noordwest | 2030 | PM | Ontwikkeling BIC 2 en BIC Noord,, ontwikkeling stadsbos Wielewaal, ontwikkeling groene raamwerk, Uitvoering visie Eindhoven Airport District, versterking van de groene wiggen . | Vaststellen VOSP gebiedskader Bic Noord Vaststellen grondexploitatie en Ruimtelijke procedure BIC Noord starten. Uitwerken ontwikkelvisie, Stadsbos/ Wielewaal, Voorbereiden laatste fase Groene Corridor |
Energiebedrijf | 2025-2027 | PM | Inrichting, organisatie en ontwikkeling van de organisaties ‘Eindhoven Energie BV’ en ‘Eindhoven Warmte BV’. | 2025: Oprichting Eindhoven Energie BV. |
Warmte- en energietransitie | Aanleg van warmtenetten en andere energie-infrastructuur ten behoeve van een duurzame energietransitie in de stad. | Opstellen warmteplan | ||
Vestigingsklimaat en voorzieningen | doorlopend | PM | Realisatie van een voorzieningenniveau passend bij schaalsprong stad | Vaststellenprogramma stedelijke en maatschappelijke voorzieningen |
Middelen voor strategische investeringen
We sparen voor het structurele deel van strategische investeringen via de structurele stelpost strategische kapitaallasten. Onderstaande tabel laat zien dat de afgelopen jaren 11,2 miljoen gespaard is, waarvan 4,1 miljoen toegewezen is. Dit betreft onder meer het Eindhovense deel (circa 100 miljoen) van de BO MIRT afspraken van € 1,6 miljard. Daarnaast zijn middelen toegewezen voor het energiebedrijf en diverse voorzieningen (MO locaties, moderne bieb en stadsdeelbiebs). De middelen in deze stelpost worden met ingang van begroting 2025 jaarlijks geïndexeerd conform reguliere indexatie systematiek.
Progr. | Thema BA | Cluster | Structurele middelen (x € 1 miljoen) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |||||
totaal | toegewezen | niet toegewezen | ||||||
P1 | Klimaat en weer | Warmte- en energietransitie | 3,6 | 0,2 | 3,4 | 3,3 | 3,2 | 3,2 |
P2a | Ondernemende en sociale stad | Eindhoven Noordwest | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | |
P3a | Woningbouw, bereikbaaarheid | Beethoven | 0,0 | 5,0 | 5,0 | 5,0 | ||
P3a | Knoop XL | 3,6 | 3,2 | 0,4 | 0,4 | 0,4 | 0,4 | |
P3b | Versterking OV | 0,7 | 0,7 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | |
P3b | Ontvlechting bereikbaarheid | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | ||
P3a | Fijne en veilige wijken | NPVL | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | |
P5 | Levendige stad | Voorzieningen | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | |
Totaal | 11,2 | 4,1 | 7,1 | 11,9 | 11,9 | 11,9 | ||
Reserve Strategische Investeringen (RSI)
In RSI zijn incidentele middelen gereserveerd voor strategische investeringen. Via RSI kunnen alleen incidentele investeringen worden gedekt. Dat kan zijn een bijdrage aan een investering van derden of voorbereidingskosten voor toekomstige investeringen. In 2025 is € 5 miljoen toegevoegd voor de dekking van de voorbereidingskosten voor 'Beethoven'. In onderstaande tabel staan de geplande onttrekkingen in 2025.
Onttrekkingen RSI (x € 1 miljoen) | 2025 |
|---|---|
Onttrekking n.a.v. eerdere besluiten | 1,9 |
Totaal | 26,5 |
* Totale financiën worden inzichtelijk bij het raadsvoorstel oprichting EBE dat nog voor de begroting bij de raad komt.
Middelen voor vervangingsinvesteringen (plus)
Vervangingsinvesteringen zijn nodig om onze (voorzieningen in de) stad op orde te houden en hiervoor is dekking beschikbaar in de begroting. In de staat van investeringen (zie hieronder) is opgenomen aan welke vervangingsinvesteringen we op dit moment werken. In een aantal gevallen is het noodzakelijk/wenselijk om niet alleen te vervangen, maar ook een ‘upgrade’ te realiseren, een vervanging plus. Hiervoor kunnen we middelen inzetten vanuit de reserve bovenplanse voorzieningen (voorheen bovenwijkse voorzieningen). Jaarlijks wordt bij de kadernota en/of begroting de inzet van de reserve bovenplanse voorzieningen afgewogen.
Op dit moment is de stand van de reserve bovenplanse voorzieningen € 12,6 miljoen. Echter zijn alle middelen ingezet, waardoor er geen beschikbare ruimte is. Bij de kadernota 2025 is besloten een bedrag van € 13,4 miljoen toe te voegen aan de reserve. Vervolgens is besloten om de gehele vrije ruimte van de reserve in te zetten voor drie projecten. Onderstaande tabel geeft de inzet 2025 weer. In de tabel staan de investeringsbedragen, de totale onttrekking uit de reserve is hoger door de bijbehorende rentelasten.
Project (x € 1 miljoen) | 2025 |
|---|---|
Wielewaal: gestort in reserve bovenplans (krediet volgt) | 4,0 |
Versneld invoeren 30 km zone binnen de ring, fase 1, (omgezet in krediet) | 2,6 |
Herinrichting binnenstad (omgezet in krediet) | 6,8 |
Totaal | 13,4 |